Studiematerialen
Op deze pagina vind je de studiematerialen die van harte worden aanbevolen!
Wil je weten wat de ervaring is van andere studenten?
Bekijk hier een kennismakingsfilmpje:
Film studenten opleidingsschool
Wil je meer weten over de opleidingsschool?
Binnen de opleidingsschool ontwikkelen worden programma’s ontwikkeld die verbonden zijn met de onderwijspraktijk van onze VO-scholen.
We bieden je een goede leerwerkplek met professionele opleiders. Een werkplekbegeleider en een (instituuts)opleider begeleiden je bij je ontwikkeling. Zij observeren je lessen en helpen je om deze vorm te geven, geven je feedback op jouw activiteiten in de school, voeren voortgangsgesprekken en beoordelen in hoeverre jij je als docent ontwikkelt. Door middel van trainingen, opdrachten en het leren op de leerwerkplek ontwikkel je jezelf waarbij je leert de theorie te verbinden met wat je leert in de praktijk en andersom.
Ons plaatsingsbeleid verleent voorrang aan studenten van Windesheim. Hieronder rekenen we studenten die zijn ingeschreven bij de tweedegraads lerarenopleidingen, studenten die een educatieve minor of de kopopleiding volgen en zij-instromers. Wanneer je bij een ander opleidingsinstituut staat ingeschreven, en geïnteresseerd bent in werkplekleren binnen onze opleidingsschool, nodigen we je toch uit om je belangstelling kenbaar te maken. We hebben regelmatig plek voor vakken waarvoor Windesheim minder studenten heeft dan er plaatsen zijn. Ook is er regelmatig plek voor bijvoorbeeld studenten onderwijsassistent, pedagogiek, en Pabo. Voor de bovenbouw van havo-vwo kun je solliciteren als eerste graads student. We hebben ervaring met kopopleidingen en minoren van de eerste graads lerarenopleidingen van Utrecht, Groningen en alternatieve trajecten. We maken met jou een traject op maat.
Heb je interesse neem dan contact op Met Mildred Wijma of Marloes Lankman.
Handboeken:
Binnen opleidingsschool IJssel-Veluwe hebben we per leerjaar een programma; hiernaast vind je per leerjaar een link naar het handboek:
Eerstejaars:
Tweedejaars:
WPL3/4 BPB3/4 WPL3/4 BPB3/4 (word-versie)
Derdejaars:
LIO:
Observatiemodellen:
Sleutelbegrippen Ebbens&Ettekoven
Reflecteren:
Dossieropbouw:
Format opbouw dossier OOB1 en BPB1
Besluit AI
Trainingen:
Koppelkaarten:
De koppelkaarten helpen je de theorie te koppelen aan een praktijkervaring en andersom. Je kunt ze bijvoorbeeld gebruiken bij het evaluatiegesprek na een gegeven les, of een andere leersituatie.
De koppelkaarten zijn weergegeven in een mooi boekje, vraag gerust je schoolopleider naar dit boekje, mocht je deze nog niet ontvangen hebben. Via onderstaande link kun je ze ook vinden!
Koppelkaarten 14-februari 2022.pdf
Werkgroep theorie
In het schooljaar 2023-2024 hebben veel werkplekbegeleiders van de verschillende scholen samen met een instituutsopleider nagedacht over goede begeleidingstools. Hieronder vind je QR codes naar relevante theoretische bronnen. Dit kun je wellicht goed gebruiken voor de koppeling theorie-praktijk of andersom!
Roos van leary:
Als communicatie moeilijk verloopt of als lastige gedragspatronen routine zijn geworden bij leerlingen of collega’s, kan de Roos van Leary helpen om het lastige gedrag te analyseren en hoe te doorbreken. In het figuur hiernaast is te zien dat boven-gedrag onder-gedrag oproept, terwijl van links naar rechts bezien afstand roept juist afstand op en nabijheid roept nabijheid op. We onderscheiden bij de Roos van Leary verbaal en non-verbaal gedrag en zien daarbij ook verschillen in het zelfbeeld dat bij bepaald gedrag past. Met de Roos van Leary kun je jezelf of anderen helpen om gedrag te beïnvloeden.
Persoonlijkheidskenmerken:
Het ontdekken en benutten van kernkwaliteiten van jou als docent en van de leerlingen leidt tot een beter pedagogisch klassenklimaat.
Leerlingen laten ontdekken wat hun kwaliteiten zijn en ze hierop laten reflecteren, stimuleert het nemen van eigen verantwoordelijkheid en leidt tot eigenaarschap. Er zijn online veel testen te vinden om te ontdekken wat je kernkwaliteiten zijn.
Bewustwording en ontwikkeling van kernkwaliteiten bij leerlingen (wij-leren.nl)
Microsoft Word - 50-kwaliteiten-valkuilen.doc (voorelkementor.nl)
Orde houden:
In deze theorie (Teitler) ligt de focus op het belang van aanpak van problemen op verschillende niveaus: klas, docent, school en ouders en op het belang van een gezamenlijke aanpak (Whole School Approach).
Lessen_in_orde_3_2.pdf (vakdidactiek-ae.nl)
Vier technieken om orde te houden in de klas - Leraar24
Visible Learning:
Wanneer leerlingen op de hoogte zijn van succescriteria, weten zij beter welke strategieën zij moeten toepassen. Feedback aan leerlingen over voortgang leidt tot meer positieve inbreng bij de leerling. Transparante leerdoelen leiden bij leerlingen tot meer bereidheid het doel te halen.
Leren zichtbaar maken - John Hattie (wij-leren.nl)
Motivatie:
Om de pedagogische relatie in orde te houden, is het motiveren van leerlingen belangrijk. Heb oog voor de leerlingen en hun verschillen.
motiverend_lesgeven_handleiding.pdf (uu.nl)
Transactionele analyse:
TA gaat over communicatie. Uitgangspunten zijn: Iedereen kan veranderen, is OK, kan denken en streeft autonomie na.
De modellen van TA (bijv. OK-venster, dramadriehoek, egotoestanden) kunnen helpen om patronen in gedrag of in de groep te doorbreken.
OK Corral (OK kwadrant) - TA academie (ta-academie.nl)
Kennisbank - TA academie (ta-academie.nl)
Microsoft Word - Dramadriehoek (managementmodellensite.nl)
Cognitive Load
De cognitive load theory gaat over het belasten van het korte-termijn geheugen, en op welke manier je kunt zorgen dat dit minder is. De ene persoon kan meer belasting aan dan de andere. Bij leerlingen gaat het er dus om dat je rekening houdt met de hoeveelheid nieuwe stof en manieren zoekt om de stof snel van het korte- naar het langetermijngeheugen krijgt.
https://vernieuwenderwijs.nl/cognitive-load-theory/
Impact van didactiek
Keuzes in je didactiek hebben gevolgen voor de pedagogische doelen die je kan hebben met je les.
De 10 didactische sleutelvragen - Fijbes
Hoge verwachtingen het Pygmalioneffect
Het Pygmalion-effect verwijst naar situaties waarin hoge verwachtingen leiden tot betere prestaties en lage verwachtingen tot slechtere prestaties.
Executieve functies
De executieve functies regelen het starten met een taak en het richten en vasthouden van de aandacht.
Zonder deze functies is goed georganiseerd gedrag niet mogelijk.
Daarnaast maken executieve functies het mogelijk om mentaal met ideeën te spelen; de tijd te nemen om na te denken alvorens te handelen, nieuwe, onverwachte uitdagingen aan te gaan, weerstand te bieden aan verleidingen en gefocust te blijven.
Taxonomie van Bloom
Bloom onderscheidt zes verschillende niveaus in het denken. De eerste twee niveaus, onthouden en begrijpen, stimuleren over het algemeen het oppervlakkige leren. Leerlingen nemen kennis tot zich en reproduceren deze kennis. De kans bij dit type leren is dat zij deze kennis snel weer vergeten. Daarom moet in het onderwijs uiteindelijk diep leren worden gestimuleerd: leerlingen kunnen dan de kennis toepassen, analyseren, evalueren en ze kunnen nieuwe kennis creëren.
Dit laatste wordt ook wel de hoger orde denkvaardigheden genoemd. Verwacht wordt dat kennis beter beklijft als deze denkvaardigheden tijdens het vak worden gestimuleerd. In de gereviseerde taxonomie van Bloom wordt ook wel het niveau synthetiseren genoemd. Dit betekent dat leerlingen in staat zijn kennis uit verschillende bronnen aan elkaar te koppelen.
https://nvza.nl/wp-content/uploads/Bloom-Toolkit-NL.pdf
Formatief handelen
Met formatief handelen wordt bedoeld dat je als docent en leerling zicht heb op het leerproces van de leerling. Door middel van feedback weet de leerling waar hij staat, waar hij naartoe wil en wat de beste manier is om daar te komen. Via een cyclisch proces (zie voorkant) zijn docent en leerling gericht op verder komen in het leerproces. De prestaties van de leerling worden vergeleken met zijn eerder behaalde resultaten zodat de persoonlijke ontwikkeling van de leerling zichtbaar wordt. Centraal bij formatief handelen staat het feedback geven.
https://www.slo.nl/thema/meer/formatief-evalueren/
https://www.slo.nl/thema/meer/10-14-onderwijs/werken-leerdoelen/slag-formatief-evalueren/
Wokhut
Geheugensteun voor een complete instructie.
- W= wat is de opdracht?
- O= op welke manier werken leerlingen?
- K= klaar met opdracht. En dan?
- H= hulp die leerling kan gebruiken?
- U= uitkomst van de opdracht?
- T= tijd voor leerling?
De leerkuil
De leerkuil is een metafoor voor het leerproces van de leerling. Meerdere keren succesvol uit de kuil klimmen als je iets nieuws leert, leidt tot meer zelfvertrouwen.
https://www.bazaltgroep.nl/growth-mindset-en-de-leerkuil/de-leerkuil/
Deep learning
Deep Learning is een onderwijsconcept waarin de eigen leervragen van kinderen in relatie tot hun omgeving centraal staan. Het is betekenisvol en kindgericht onderwijs waarbij het gaat om de brede ontwikkeling van kinderen.
https://uitgeverijomjs.nl/deep-learning.html
Constructieve afstemming
Constructieve afstemming is het op elkaar afstemmen van de vooropgestelde leerdoelen (kennis en vaardigheden), de leer- en onderwijsactiviteiten en de (formatieve of summatieve) toetsing. Het is een van de meest invloedrijke principes in het onderwijs. Als je een les(senserie) ontwerpt, moet je nadenken over deze drie vragen:
1.Wat moeten je leerlingen kennen of kunnen na afloop van de les(sen)? Met andere woorden: welke doelen beoog je te bereiken bij de leerlingen?
2.Welke onderwijs- en leeractiviteiten zijn er nodig om leerlingen die kennis en vaardigheden aan te leren?
3.Hoe kan je toetsen of leerlingen de beoogde doelen effectief beheersen?
Een kwalitatief leerproces stemt die drie elementen (doelen, onderwijs- en leeractiviteiten, toetsvormen) goed op elkaar af: ze zijn dan “constructively aligned”.
Inclusief onderwijs
Persoonlijkheidskenmerken
Door het invullen en analyseren van leiderschapstesten ontdek je jouw persoonlijkheidskenmerken en welk effect dit heeft op je collega’s, leerlingen en de organisatie. Ook kun je nieuwe vaardigheden ontwikkelen als je weet wie je bent en wat je nodig hebt. De DISC test laat jouw persoonlijkheidsprofiel zien. Een leiderschapstest maakt inzichtelijk welke manier van leiding geven jij van nature inzet als je voor de klas staat of in gesprek bent met je collega’s.
DISC test (2024) | bepaal gratis volgens het DISC model je persoonlijkheid en profiel | 123test.nl
Leiderschapstest | Leiderschapsassessment (desteven.nl)
Vakinhoud
Tijdens je studie leer je over de inhoud van je vak en over specifieke vakvaardigheden. Hoe zie je dit in de praktijk terugkomen? En hoe onderwijs je nu specifiek de inhoud en vaardigheden die passen bij jouw vak?
Om de aandacht van leerlingen te trekken gebruik je een instap. Deze kan verschillende functies hebben, denk hier altijd goed overna in combinatie met jouw gestelde lesdoelen.
Bedenk ook altijd welke inhoud en vaardigheden centraal staan. Waar ga je de focus op leggen? Doe niet teveel in één les, hier pikken leerlingen te weinig van op. Breng zoveel mogelijk focus aan in je lessen.
Gastheer/Gastvrouw
Wat doe je als gastheer/gastvrouw?
- Je bent duidelijk aanwezig en zichtbaar voor de leerlingen. Je staat strategisch bij de deur.
- Je staat rechtop, maakt een ontspannen en energieke indruk.
- Als de leerlingen binnenkomen, noem je hen bij hun voornaam en kijk je hen vriendelijk aan. Je zegt iets persoonlijks. Ook zeg je dat ze rustig mogen gaan zitten en hun spullen alvast pakken.
- Je houdt de ‘gangcultuur’ buiten jouw lokaal. Leerlingen die hun jas aanhebben, aan het bellen zijn of eten mee naar binnen willen nemen, spreek je hier duidelijk en vriendelijk op aan.
- Als een leerling een vraag heeft, reageer je betrokken en ga je er even op in. Zo nodig geef je aan dat de leerling mag gaan zitten en dat je straks even langskomt.
- Zodra iedereen binnen is, sluit je hoorbaar de deur en loop je de klas in. Je gaat de tafels langs en knoopt korte gesprekjes aan.
- Je geeft het goede voorbeeld: je bent benaderbaar, toegankelijk en vriendelijk.
- Je zorgt ervoor dat leerlingen startklaar zijn, zodat je met jouw les kunt beginnen.
https://wij-leren.nl/de-vijf-rollen-van-de-leraar.php
Afsluiter
De afsluiter is één van de zes rollen van de leraar. Niet alleen de start van de les is belangrijk, maar de afsluiting ook.
https://www.leraar24.nl/2626642/maak-werk-van-het-einde-van-je-les/